Grote kerk en zijn beelden
De Grote Kerk
De geschiedenis van Neede loopt parallel met die van de Grote Kerk. Toen in de 12e eeuw mensen zich permanent vestigden op de plek, die thans Neede heet, was het eerste wat men deed, een kerk bouwen. De Roomse kerk werd gewijd aan de H. Caecilia en behoorde ook toe aan het bisdom Münster.
Pas in 1616 kwam de in gotische stijl gebouwde kerk in hervormde handen door tussenkomst van Prins Maurits.
In dat jaar nam hij de heerschappij over in de streek en dus over de kerken van Neede, Borculo en Geesteren van de bisschop van Münster.
In de toren staat een ensemble van Needse beelden opgesteld: Een Piëta, een Christus op de Koude Steen, een fragment van een Sacramentshuisje en enkele kleinere beelden (periode 1470-1500).
Piëta In 1616 werden in de Needse kerk de beelden verbrijzeld en in de grond gestopt. Bij de restauratie in 1929 werd de vloer opengebroken en de brokstukken teruggevonden. De danig beschadigde beelden, onder meer een Piëta, en een met doornen gekroond Christushoofd werden gerestaureerd.
Vooral de Piëta, daterend van omstreeks 1500 is door de afmeting, van zeer bijzondere kunsthistorische waarde. De van het kruis genomen Christus ligt met de benen gestrekt en leunt met het onderlijf tegen de rechterknie van Maria.
Zij ondersteunt met haar rechterhand het hoofd van Christus, haar linkerhand rust op zijn borstkas.
De Piëta heeft een hoogte van 140 cm, een breedte van 158 cm en een diepte van 54 cm. Deze grootte komt zelden voor in de Gotiek.
In 2013 zijn de beelden opnieuw door Stichting Behoud Needse Beelden gerestaureerd.
Alle drie de beeldhouwwerken zijn gemaakt uit Baumberger steen.
Sacramentshuisje
Situatie voor restauratie
Ook het fragment van het Sacramentshuisje moest worden gerestaureerd. In het Sacramentshuisje werd vroeger de hostie opgeborgen. De Grote Kerk van Neede was vroeger een Rooms-Katholieke kerk, maar is sinds de Hervorming van Neede (1616) in protestantse handen. Vandaar dat er een (fragment van een gesloopt) Sacramentshuisje gevonden werd in een protestantse kerk.
Stichting Behoud Needse Beelden heeft zich hier voor ingezet. www.needsebeelden.nl
U kunt de beelden bezichtigen van 9.00 – 17.00 uur,
behalve tijdens rouw- en trouwdiensten.
De rechterdeur geeft toegang tot de toren.
Fresco’s
De kerk is verscheidene malen gerestaureerd en zelfs herbouwd, zoals in 1845. Het is onbekend hoe de oude kerk er heeft uitgezien. Een plattegrond wijst op een zuilenkerk. Tijdens de sloop kwam de kalk van de muren en eronder bleken zich zeer fraaie middeleeuwse fresco’s te bevinden. Deze fresco’s verbeeldden het laatste oordeel, de hemel en de hel. Helaas bestond er toen nog geen monumentenzorg, om de fresco’s voor het nageslacht te behouden.
De originele klok dateert van 1507, maar werd bij de brand, in 1623, onherstelbaar beschadigd. De andere twee klokken gingen in de oorlog verloren. Voor het maken van de huidige klokken is de oude mee omgesmolten. Ook het uit 1846 stammende orgel ging bij de brand verloren.
Het huidige elektro pneumatische orgel (1954) heeft twee klavieren met elk acht stemmen en een pedaal met vier stemmen.
Toren
De toren is eigendom van de gemeente Berkelland. Ze is uit baksteen opgetrokken en heeft een stompe spits. Oorspronkelijk was het een ranke torenspits van 45 meter hoogte, daterend uit de 14e eeuw en eveneens in gotische stijl gebouwd. Deze stond zo scheef, dat uit veiligheid de spits in 1842 is afgebroken. De huidige toren is 27,5 meter hoog en heeft muren van 1,45 meter dikte.
Voor de toren en op het voormalige kerkhof liggen twee stuks veldkeien. Hierop stond in het verleden de koster die na de kerkdienst mededelingen deed over niet-kerkelijke zaken, zoals bijvoorbeeld mededelingen ingebracht vanuit de Needse middenstand.
In de toren, niet voor publiek geopend, is een zandstenen trap.
Maquette postkantoor Het markante pand van het postkantoor aan de Oudestraat werd in 1978 gesloopt, maar herleeft nu (2018) in een monument voor de grote kerk in Neede.
Het is een cadeau, dat de Historische Kring bij haar 40-jarig bestaan aan de Needse gemeenschap heeft geschonken.
Details
Soort evenement
QR Grote kerk en zijn beelden
Waar
Neede